Inspiratietalk VIER 1 maart

Het is vandaag 1 maart, meteorologisch gezien de eerste dag van de lente. Het schijnt ook zo te zijn dat 1 maart Nationale Complimentendag is. 

Ogenschijnlijk hebben al die dingen niks met elkaar te maken. De lente lijkt trouwens al veel eerder begonnen te zijn, want de afgelopen februari was de warmste februari ooit. Het lijkt wel alsof het nooit winter is geweest. En ach, zo’n complimentendag – is er hier iemand die zich er bewust van was en er ook daadwerkelijk iets mee gedaan heeft? Het zijn twee totaal verschillende labels die op een datum zijn geplakt, en het heeft niks met elkaar te maken. Zou je kunnen zeggen. En toch vraag ik me af of dat helemaal klopt. 

Ik neem je even mee naar een oud lentefeest, het joodse Pesach, dat wij dan weer in doorontwikkelde vorm kennen als Pasen. Maar Pesach draaide om het oude verhaal van het joodse volk, waarin verteld werd dat het volk ooit als slaaf leefde in Egypte en door God werd bevrijd. Pesach duurde een hele week, en was bedoeld om te herinneren dat vrijheid niet vanzelfsprekend was. Vrijheid is een geschenk.

En dat is een idee dat we misschien wel steeds meer gaan herontdekken, dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Er is inmiddels al twee jaar een oorlog gaande in ons eigen Europa; met toenemende kunstmatige intelligentie staat onze vrijheid steeds meer op het spel – kan je nog ongefilterd naar de wereld kijken? Is er voordat je de supermarkt inloopt al door AI bepaald wat je wilt gaan kopen? En zijn we überhaupt nog vrij nu algoritmes steeds meer voor ons lijken te bepalen?

We verlangen denk ik steeds meer naar Pesach, naar een feest van bevrijding. Een feest van de lente, waarin we iets van de natuur ontdekken, even weg van de media, algoritmes en voorspelbare patronen. We verlangen naar echte ontmoetingen, echte mensen, echte verhalen. 

Dat raakt ergens allemaal aan een verlangen naar vrijheid. Pesach is het Hebreeuwse woord voor ‘sloeg over’. Het verhaal daarachter is dat het joodse volk gespaard bleef voor onheil, en dat zette uiteindelijk de weg naar vrijheid in. Overslaan. Hoe mooi is dat, als je dat af en toe kunt. Als je af en toe iets overslaat, even offline durft te zijn, en kunt genieten van de lente – ja, dan verdien je een compliment. Dat was dan waarschijnlijk niet helemaal de insteek van de Nationale Complimentendag, maar ach, dat slaan we dan maar even over. 

Ik wens je alvast een mooie lente, en wens je alvast een beetje Pasen toe.